Hiện tại, chiến tranh thế giới đã trải qua 05 thế hệ [1], cuộc chiến tranh thế hệ thứ năm hay còn gọi là cuộc chiến tranh hiện đại đang được thực hiện chủ yếu thông qua các hành động phi quân sự như kỹ thuật mạng xã hội, thông tin giả, tấn công mạng cùng với các công nghệ mới nổi như trí tuệ nhân tạo (AI) và các hệ thống tự động hóa hoàn toàn. Cuộc chiến tranh thế hệ thứ năm được Daniel Abbot mô tả là cuộc chiến tranh của “thông tin và nhận thức” [2]. Mục đích của cuộc chiến tranh hiện đại không giống như các cuộc chiến tranh thế hệ đầu mà tập trung vào việc gây bất ổn chính trị, phá hoại kinh tế…

Ngày nay, với sự phát triển vượt bậc của khoa học công nghệ, cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 và sự bùng nổ của thiết bị IoT dẫn đến việc người dùng dễ dàng tiếp cận các nguồn thông tin trên không gian mạng qua các thiết bị như máy tính, điện thoại di động thông qua các mạng xã hội như: Facebook, Twitter, Instagram,... Điều này dẫn đến sự hình thành hình thức tác chiến mới là chiến tranh thông tin. Chiến tranh thông tin đã được các quốc gia bổ sung, hoàn thiện bằng các hình thức, phương pháp tác chiến mới và chiến thắng không chỉ được thể hiện trên chiến trường bằng cách sử dụng các vũ khí hạng nặng, mà còn thể hiện trên cả mặt trận truyền thông.

Nga có thể chặn Youtube nếu công ty chủ quản là Google không tuân thủ những yêu cầu pháp lý của cơ quan giám sát truyền thông Nga. Trước đó Youtube đã chặn quyền truy cập các kênh truyền thông của nhà nước Nga trên toàn thế giới trong khi Nga chính thức đóng cửa Instagram từ ngày 14/3.

Trong tác phẩm “Thế nào là chiến tranh thông tin”, một trong những chuyên gia lý luận hàng đầu về chiến tranh thông tin của Mỹ đã xác định 7 hình thức của loại hình chiến tranh này là chiến tranh chỉ huy - quản lý; chiến tranh tình báo; chiến tranh tâm lý; chiến tranh virus; chiến tranh kinh tế; chiến tranh điện tử; và chiến tranh điều khiển.

Thông tin vừa là tài nguyên, vừa là mục tiêu, là vũ khí, trên cơ sở đó đã xuất hiện khái niệm “chiến tranh thông tin” (CTTT). Tuy quan niệm về CTTT ở nhiều nước còn có những điểm khác nhau, nhưng tất cả đều khẳng định vai trò quan trọng, hiệu quả cao của loại hình chiến tranh này và đây là một loại hình không thể thiếu được trong các cuộc chiến tranh, xung đột hiện tại và tương lai.